شهر فرخی

 

فَرْخی (به گویش محلی فَرْوی) شهری است در بخش مرکزی شهرستان خور وبیایانک استان اصفهان در کویر مرکزی ایران. شهر فرخی در ۵۴ درجه و ۵۵ دقیقه طول شرقی و ۳۳ درجه و ۵۱دقیقه عرض شمالی و در ۴۰۰ کیلومتری شرق اصفهان قرار دارد. فرخی از شرق به شهر خور و از غرب به روستای چاهملک و از جنوب به روستاهای جعفرآباد و ابراهیم‌آباد و از شمال به کوه‌های کم ارتفاع فرخی محدود می‌شود.

روستای «فرخی» از توابع شهرستان خور و بیابانک در تاریخ ۱۶/۹/۱۳۸۸ با موافقت هیأت دولت و به استناد ماده ۱۳ قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری به شهر تبدیل شد. این شهر با جمعیتی بیش از چهار هزار و ۶۰۰ نفر در ۱۵ کیلومتری غرب شهر خور، مرکز شهرستان خور و بیابانک قرار دارد.

فرخی آب و هوایی گرم و خشک دارد و حیات آن به چند رشته قنات وابسته‌است که قدیمی ترین آن به طول ۹ کیلومتر است. شغل اهالی این شهر بیشتر کرباس بافی، قالی بافی و کشاورزی است. گندم، جو، خرما، پنبه و تخمه آفتابگردان از مهمترین محصولات شهر فرخی است.

پیشینه
از زمان پیدایش شهر «فرخی» اطلاع درستی در دست نیست اما در جنگ‌نامه امام‌زاده روستای پیاده (بیاذه) از مزرعه‌ای به نام «فرخ» یاد شده‌است که به احتمال زیاد همان «فرخی» است. این شهر در گذشته به «دارالامان» نیز شهرت داشته که حریم آن تا شعاع سه کیلومتری بوده‌است و کسانی که از حاکمان جور در امان نبودند خود را به شهر فرخی نزد قاضی می‌رساندند و او نیز آنان را پناه می‌داد.

آثار تاریخی
1- مسجد جامع فرخیاز جمله آثاری است که به دستور «حاج سید میرزا مجتهد»، قاضی نامور خور و بیابانک در سال ۱۲۴۹هجری قمری بنا شده‌است. مسجد جامع فرخی واقع در مرکز روستا می­باشد که دارای دو شبستان است. یک شبستان برای بهار و تابستان و شیستان دیگر زمستانه است. اما به دلیل افزایش جمعیت و کمبود جا در مسجد فعلاً شبستان زمستانه مردانه و شبستان بهاره زنانه شده است. بنای این طبق مسجد جامع سمنان و با الگو برداری و معماری آن ساخته شده است. صحن شبستان بهاره دارای یک گنبد بزرگ می باشد و شبستان پاییزه در حدود یک متر پایین­تر از شبستان بهاره و دارای گنبدهای کوچک با ستونهای بسیار بزرگ می باشد. این گنبدها در دو ردیف هشت تایی بنا شده است. سال تاسیس بنا بنا بر کتبه نوشته شده در جلو محراب بهاره به سال ۱۲۴۹ هجری قمری است طبق سنگ نوشته درون محراب شبستان بهاره.

سنگ نوشته درون محراب
در حال حاضر به دلیل کمبود جا به قسمت شبستان زمستانه مقداری اضافه شده است. تا چند سال پیش دو قرآن دست نوشته هم در مسجد بود که هنگام خاکروبی مسجد برای محرم می­خواستند در چاه مخصوص قرآن و ادعیه بیندازند که آن زمان بنده نگذاشتم این کار را بکنند. الان نمی دانم این قرآنها در مسجد هست یا نه. قدمت این قرآنها طبق تاریخ تولد نام شخصی که در پشت آن ثبت شده بود بیش از صد سال بود. مسجد دارای اوقافی می باشد که صرف برگزاری مراسم روضه خوانی در مناسبتها و اذان گو و خادم و امام جماعت می شود.

2- دروازه فرخی
3- بادگیرهای فرخی
4- مقبره شیخ محمد عبدالصمد
5- آب انبارها
6- لَرد
7- حمام عمومی

معرفی محصولات کشاورزی
مهمترین محصولات کشاورزی فرخی شامل محصولات زیر می باشد:
الف) خرما مهمترین محصول کشاورزی منطقه است. منطقه خوروبیابانک انتهایی­ترین منطقه نخل خیز کشور استکه از جنوب غرب ایران شروع شده و در این منطقه به پایان خط تولید خود می­رسد. به دلیل آب و هوای گرم و خشک منطقه این محصول کشت فراوان دارد ولی به دلیل کم بودن دوره گرما در اکثر سالها این محصول مرغوب نمی­باشد.
خرماهای این منطقه دارای نمونه های است مانند: کرمانی – قسی – بادامی و …
ب) گندم
ج) جو
د) تخمه آفتابگردان
هـ) پنبه
و) پسته
ز) ارزن
ح) شلغم و سبزیجات