شهر کوهنجان

 

شهر کوهنجان با مختصات جغرافیای ۵۲ درجه و ۵۷ دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و ۱۴ دقیقه عرض شمالی، در فاصله ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی شیراز و ۲۴ کیلومتری غرب سروستان واقع شده‌است. کوهنجان در جنوب غربی دریاچه مهارلو واقع گردیده و ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد حدود ۱۵۰۰ متر است. شهر که به لحاظ موقعیت نسبی در دشتی وسیع و در دامنه آخرین ارتفاعات زاگرس جنوبی قرار دارد از آب و هوایی معتدل و کوهپایه‌ای برخوردار است. آب و هوای آن در بهار و تابستان نسبتاً خنک و در زمستان سرد است. گورستان قدیمی شهر، با سنگ گورهایی که قدمت برخی از آن‌ها به بیش از ۲۰۰ سال می‌رسد و همچنین آرامگاه شاه صفی‌الدین در این شهر، نشانگر قدمت طولانی این شهر است. مردم کوهنجان به زبان فارسی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.

جاذبه‌های گردشگری
بخش اصلی کوهنجان با استقرار در دامنه‌های جنوبی زاگرس، یکی از مکانهای جذاب و تماشایی استان زرخیز فارس است. مزارع سرسبز و باغات وسیع با چشمه‌ساران حیات‌بخش به ویژه در فصل بهار جلوه‌ای زیبا به این مکان می‌دهند. کوه‌های سرسبز و خرم آن با درختان بلوط، ارژن، بنه و سرو کوهی از جذابیت فراوانی برخوردارند و محیطی دلپذیر برای گردشگران و دوستداران طبیعت به شمار می‌روند. باغ زیبای باغباغان در حوالی آن، از جمله تفرجگاه‌های زیبا و کم نظیری است که هر ساله عده زیاد گردشگر را به سوی خود جلب می‌کند. چشمه زیبای نباتی و آبریزجبل از دیگر جاذبه‌های طبیعی اینجاست. آرامگاه امام‌زاده شاه صفی‌الدین با سنگ قبرهای منقش از جاذبه‌های ارزشمند مذهبی و تاریخی شمرده می‌شود.

 

بر روی برخی از گورهای این گورستان مجسمه شیر سنگی قرار دارد که از سنگ یکپارچه تراشیده شده‌است. از دیگر جاذبه‌های تاریخی بخش کوهنجان، حمامی با قدمت ۳۰۰ ساله و آسیاب قدیمی دیگری است که متاسفانه به زیر خاک فرو رفته‌است. مردم بخش کوهنجان در اعیاد ملی و مذهبی با برگزاری مراسم جشن و سرور به شادمانی می‌پردازند. عید نوروز جلوه ویژه‌ای به این شهر می‌دهد. هر ساله در دومین روز فروردین که به روز سفید معروف است و سیزدهم فروردین، مردم به صحرا می‌روند و این روزها را در دشت و صحرا به سر می‌برند. مردم این بخش در ایام عزاداری ائمه به ویژه ایام محرم و صفر، با برگزاری مراسم سینه‌زنی و زنجیرزنی، در تکیه هاو هیئات مذهبی (بنی هاشم، امام سجاد، حضرت ابوالفضل، سیدالشهدا) و مساجد ولی عصر (عج) و امام رضا (ع) و امامزاده شاه صفی الدین این ایام را به سوگواری می‌پردازند. موسیقی رایج در این شهر شامل ترانه‌های محلی و سنتی است که غالباً در جشن‌ها و عروسی‌ها اجرا می‌شود. چوب بازی و ترکه بازی از بازی‌های محلی کوهنجان است که در مراسم شادی و عروسی برگزار می‌شود. آش الوک (بادام کوهی)، آش بنه و دُمبَل کوهی از غذاهای محلی شهر کوهنجان است.

 

لبنیات و خشکبار از معروف‌ترین سوغاتی‌های کوهنجان به شمار می‌رود. اامکانات بخش کوهنجان: منابع آبی کوهنجان محدود بوده و آب آشامیدنی این بخش با استفاده از قناتی حدودا ۱۵۰ ساله که از زیر امامزاده عبور می‌کند تامین میشده که متاسفانه با توجه به خشکسالی جند سال اخیر آب تقریبا ۸ اینچی کفاف این بخش را نداده که به همت شورای اسلامی و بخشدار محترم و امام جماعت و از همه مهمتر فرماندار محترم شهرستان یک حلقه چاه آهکی در ارتفاعات دروک تنگ وحشی حفر شده که بعد از تامین اعتبار از طرف مسئولین و اهالی اقدامات اجرایی آن نیز شروع شده‌است .

 

این بخش از لحاظ امکانات اولیه رفاهی تقریبا پیشرو بوده به طوری که برق در سال ۱۳۳۹ توسط مالک زمان وقت (محمود خان) به طور مجزا در اختیار اهالی قرار گرفته‌است و پس از برق رسانی توسط دولت این شهر نیز در سال ۵۱ به شبکه برق کشور متصل شده‌است. تلفن نیز که اکنون از ضروری ترین امکانات به حساب می‌آید در سال ۱۳۶۸ به صورت شخصی با مرکز تلفن ۲۰۰ شماره‌ای در اختیار اهالی قرار گرفته‌است اکنون نیز با مرکز تلفن دیجیتال ۱۰۰۰۰ شماره‌ای به صورت سیمی با پیش شماره ۷۱۲۵۲۶ و مرکز تلفن موبایلی با دو دستگاه دکل BTS در کوهنجان و پشت پر تا شعاع ۲۵ کیلومتری از مرکز در اختیار این بخش و روستاهای همجوار شامل: سیف آباد، بکت، اسلام آباد، پشت پر، چاه انجیر، علاالدوله، قنبری، کمال آباد، کنو، کت گنبد،… با پیش شماره ۷۱۲۵۳۱ می‌باشد. همچنین عملیات گاز کشی کوهنجان نیز که از سال ۱۳۸۰ شروع شده بود در سال ۱۳۸۳ پایان یافته و با ایجاد یک ایستگاه تضعیف فشار در منطقه دوراهی شورجه از همان سال گاز نیز به صورت لوله کشی در اختیار اهالی قرار گرفته‌است. دسترسی: بخش کوهنجان از غرب ازطریق شهر شیراز و با جاده‌ای آسفالت و از شرق به سروستان قابل دسترسی واز طریق جاده شوسه کوهستانی به شهرستان خفر در ارتباط می‌باشد.

 
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، جمعیت این شهر ۴۰۴۳ نفر بوده‌است که در سال ۱۳۸۵، به ۶۲۵۰ نفر افزایش یافته‌است. درآمد مردم کوهنجان از فعالیت‌های زراعی، دامداری و صنایع دستی تأمین می‌شود. محصولات زراعی و دامی این شهر شامل گندم، جو، ذرت، پنبه، محصولات جالیزی، زیره، گوشت و لبنیات است. گلیم، قالی و گبه نیز از محصولات صنایع دستی کوهنجان است. کوهنجان در یک منطقه دشتی استقرار یافته و دارای بافت مسکونی متمرکز است. خانه‌های این شهر تحت تأثیر شرایط طبیعی، نوع معیشت و فعالیت افراد شکل گرفته‌است و غالباً به صورت یک طبقه، دارای سقف‌های مسطح و حیاط‌های وسیع ساخته شده‌اند. مصالح به کار رفته در بافت قدیم شهرعمدتاً خشت، گل و چوب است، ولی در ساخت خانه‌های جدید از مصالحی مانند سنگ، آجر، سیمان، آهن و گچ استفاده می‌شود. بافت جدید این شهر، با تبعیت از قواعد و اصول مهندسی نوین، سیمایی نسبتاً مدرن دارد و کوچه‌های عریض امکان تردد آسان با اتومبیل را فراهم نموده‌است.