شهر جناح

 

جناح شهري است از توابع بخش جناح شهرستان بستک در استان هرمزگان ايران در 30 کيلومتري شهر بستک و در 23 کيلومتري دهستان کوخرد ودر غرب استان هرمزگان در جنوب ايران واقع مي‌باشد.از آنجا که اين شهر در يک سمت و پهلو از منطقه جغرافيايي خود قرار گرفته آن را جناح (به معني بال و پهلو) مينامند.

شهر جناح داراي ، بيمارستان ، و يک واحد دانشگاه آزاد اسلامي در حال ساخت، پاسگاه نيروهاي انتظامي، دفتر پست و يک موزه مردم‌شناسي است.وتعدادي ادارات دولتي و بخشداري است.پيشتر آب لوله کشي جناح از دهستان هرنگ تأمين مي‌شده‌است ولي بعلت شور شدن چاه‌هاي هرنگ پس از آن آب جناح را از لاور ميستان تأمين کرده‌اند.

جناح قديم
پيش از اينکه را شوسه شود واز طريق کوخرد و مِهران عبور نمايد، جناح گذرگاه کالاهاي بود که از بنادر چارک و مغويه که تا جناج بيش از 30 تا 35 کيلومتر فاصله ندارند مي‌آمد، از بندر مغويه و از بندر چارک و بندر لنگه کالاها را از طريق تنگ خور جناح حمل مي‌کردند.کالاهاي بازرگاني از جناح به مقصد لار، اوز، گراش، جهرم و شيراز بار مي‌شد جناح در قديم از مراکزتجارت جنوب بوده است. در زمان قديم در کوچه و بازار جناح جنب وجوش دادوستد محسوس بود و معامله رونقي چشمگير داشت. سوداگران براي حمل کالاي خود و چه بسا براي خريد کالا در رفت‌وآمد بودند. به جرأت مي‌توان گفت که جناح در آن زمان مرکزيت بازرگاني داشت.اکنون هم با اينکه به واسطه فاصله اش از جاده اصلي اسفالت بستک به بندر لنگه رونق بازرگاني گذشته را ندارد، ولي شهري زيبا به نظر مي‌آيد، شهري تميز با جاده‌هاي اسفالت شده ومرتب.و مردماني خونگرم و مهمان نواز و با سواد. با اتمام راه خور جناح اين شهر بر روي جاده اصلي بستک -جناح – بندر لنگه قرار مي‌گيرد.

جغرافياي منطقه
حدود شهر جناح از سمت شمال به رودخانه مهران و صحراي خلوص، و از سمت جنوب به خور جناح و کوه بُدُن و کوه سفيد، و از سمت مغرب به کهتويه و از سمت مشرق به بخش کوخرد منتهي مي‌شود.

جمعيت
با وجوداينکه جمعيت بسيار زيادي از مردم جناح در کشورهاي حاشيه خليج فارس به خصوص بحرين و کويت ساکن اند جمعيت شهر جناح طبق سرشماري عمومي نفوس و مسکن در سال 1385 ، برابر با 5903 نفر بوده‌است.

دستگاه رله تلويزيوني
در چند سال اخير در ارتفاع جنوب شرقي جناح مشرف به چشمه گَؤري (گبري) دستگاه رله تلويزيوني نصب شده و مورد بهره‌برداري است. در جناح چند دستگاه پمپ آب، 40 هزار اصله نخل ديم و ده هزار من (40000 کيلو) زمين ديم زير کشت و تعداد بسيار زيادي برکه دارد..
در جناح دو رودخانه فصلي وجود داردکه به زبان محلي به آن(دروا)مي گويند بنام‌هاي ايلو و پَلي که در روزهاي پرباران طغيان مي‌کند و از ميان شهر مي‌گذرد و چند بار تلفات مالي هم داده‌است.دشت جناح در منطقه بستک داراي پر تعداد ترين محل هاي تفريح کوهستاني و معمولي است.
در ارتفاعات کوه سمت جنوب جناح چند لاور وجود دارد که به شرح زير است: لاور گادون، لاور خره، لاور پشتخه تهرو، ولاور کهزه .

تنگ خور
تنگ خور جَناح که در 9 کيلومتري جنوب جناح واقع است و کاروان‌رو است، وسط اين تنگ تپه‌اي است بزرگ و کوه مانند اما خاکي که به نام هُمبُس که به واسطه خاک سستي که دارد تقريبآ دائم درحال ريزش است، در هنگام ريزش سنگهاي کلان با خود به پائين دره سرازير مي‌کند، و چون راه قافله‌ها از ته دره عبور مي‌کند چندين بار تلفات مالي و جاني هم داده‌است. تنگ خور تقريباً مانند بادگيري براي جناح است، از ساعت 12 ظهر تا نيمه شب بادي مخصوص مي‌وزد.در خرداد ماه تا 15 تير اين باد گرم است که به لهجه محلي به آن «تَش باد» (آتش‌باد) گفته مي‌شود.از نيمه تير تا آخر تابستان بادي خنک مي‌وزد.

مردم جناح
جناح مردماني کاسب پيشه و فعال دارد.در جناح مانند ساير دهستان‌هاي مناطق جنوب ايران جوانان تمايل به مسافرت به آن سوي خليج فارس دارند.بيشترشان مقيم آن مناطق هستند و اوضاع اقتصادي ايشان هم خوب است، همه نيکوکار بوده کمکهاي قابل توجهي به محل و زادگاه خود مي‌کنند. پل ارتباطي جناح با جاده ارتباطي شهر بستک به بندر لنگه به‌وسيله همين نيکوکاران به روي رودخانه مهران ساخته شده‌است و شهر جناح با جاده سراسري وصل کرده‌است. پيش از ساخت اين پل، در زمستان‌هاي پرباران 10 تا 15 روز ارتباط جناح با دهستان فرامرزان و توابع آن و همچنين با بستک و داخل کشور قطع مي‌شد. نخستين پزشک محلي جناح آقاي دکتر پوريوسف است که در همان شهر مشغول طبابت هستند. مردم جناح با لهجه‌اي مخصوص به نام جمسي صحبت مي‌کنند که زبان فارسي بسيار قديمي است از آثار قديمي جناح مي‌توان قلعه قلات نام برد که که مانند برج ديده باني بر بالاي شهر جناح برروي کوهي واقع شده است و همچنين قنات هاي صحراي گبري يا چاه دوک که بر سنگهاي ضخيم پاي کوه واقع شده وآب ان تقريبا شيرين است و در قديم آب اهالي را تامين مي‌کرده است و همه آنها از آثار دوران گبري ها است.

دانشوران و فرهنگيان جناح
در جناح علماء وحافظان قرآن برجسته‌اي بوده‌اند که در قرائت قرآن به مرحله استادي رسيده و قرائتي با تجويد صحيح داشتند.
از برجستگان اين رشته، حاجي مصطفي فقيه عالم برجسته مذهبي جناح ، حافظ کل قرآن و از تعليم آموختگان سلطان العلماء معروف بود. وي در دوران تحصيلات حوزوي خويش سفري به مصر جهت بازديد از دانشگاه اسلامي الازهر و سفري به کراچي پاکستان داشته است. حاج مصطفي فقيه در ايران و کشورهاي حوزه خليج فارس شاگردان بسياري داشته که تعدادي از شيوخ امارات متحده عربي و مشهورترين آنان شيخ زايد بن سلطان آل نهيان حاکم کشور امارات از آن جمله اند. گفته مي‌شود شيخ زايد احترام زيادي براي استاد خويش قائل بوده و تا سال هاي آخر عمر آن مرحوم احوالات وي را جويا مي‌شده است. از ديگر حافظان جناحي، شيخ عبدالکريم خطيب جناحي از حافظان قرآن با صدايي خوش و تجويدي تعليم يافته بود که شاگرداني را نيز تربيت نموده‌است. همچنين شيخ عبدالرحيم بن حافظ جناحي يکي از دين‌آموختگان برجسته در دبي بود، وي در دبي مکتبخانه‌اي داير کرده و کودکان را آموزش مي‌داد. وي از طرف شيخ راشد بن سعيد المکتوم حاکم وقت دبي دادستان عالي (قاضي القضاء) شده بود. از ديگر افراد فرهنگي جناح مي‌توان از اين افراد نام برد:

حاج احمد درود
حاج ابراهيم حاجي طالب، نيکوکار فرهنگي.
حاج عقيل عباسي، نيکوکار فرهنگي.
شيخ عبدالله نور محمد جناحي.
شيخ علي جناحي.
حاجي ملاعلي کهنه.
حاجي شيخ يوسف جناحي.
حاجي ملا مصطفي بن اسحاق.
شرفا شرفائي، برپاکننده کتابخانه جناح.