شهر نقده

 

شهر نقده در ميان شهرهاي مهاباد، پيران شهر، اشنويه و اروميه واقع شده است و به عنوان كانون ارتباطي بين شهرهاي فوق است. عبور رودخانه گدار، وجود اراضي حاصلخيز و موقعيت نظامي آن از علل ايجاد اين شهر بود.

نقده سرگذشت پر حادثه‌اي داشته وآثار متعددي را درخود به يادگار دارد. آثار باستاني فراواني در روستا ووتپه حسنلو كه در چند كيلومتري شمال شرقي آن قرار دارد، كشف شده است. قبرهايي يافت شده است كه با سنگ ساخته شده و روي آنها تخته سنگ بزرگي قرارداده‌اند، به طور كه مردگان اين قبور درحالت چمباتمه به خاك سپرده شده اند.

در اين منطقه اقوام مختلفي، مانند آشوري‌ها،‌ كردها، مانناها وتركان پيوسته به اين ناحيه مهاجرت ميكردند و ساكن مي شدند، تا آنكه طايفه قره پاپاق(كلاه سياه) كه درزمان فتحعلي شاه از قفقاز به ايران مهاجرت كردند، در جلگه وسيع سلدوز مسكن گزيدند و به كشت گندم وبرنج و پرورش درختان ميوه پرداختند و ماندگار شدند.

 

وجه تسميه و پيشينه تاريخي
کشاورزی و دام داری اساس اقتصاد این منطقه بر کشاورزی و دام داری استوار است. نقده منطقه ای است که 80 درصد جمعيت آن به كار كشاورزی و دام پروری اشتغال دارند و عمده ترين محصولات آن، نخود، گندم، جو، ‌چغندر قند، توتون، ‌شلتوک، ‌صيفی، ميوه و انواع سبزی است.

 

مراكزتاريخي وباستاني

تپه حسنلو
تپه باستاني حسنلو در 12 كيلومتري شمال شرقي نقده قرار گرفته و به مناسبت نام دهكده مجاورش حسنلو ناميده مي‌شود.

رابرت دايسون كه ازسال 1334 شمسي رياست هيئت مشترك ايراني وآمريكايي كاوشگر در ايران را برعهده داشت ، اين تپه را داراي 10 دوره متمايز سكونت دانسته وآنها را از قديم به جديد يعني از دوره دهم به يكم تقسيم بندي كرده است.

به نظر وي تاريخ تقريبي سكونت دوره اول ، به حدود شش هزار سال قبل از ميلاد مي رسد و در اين ميان دوره چهارم كه مربوط به 1300 الي 800 سال قبل از ميلاد است از ارزش خاصي برخوردار است وبه دوران تمدن ماننايي مربوط مي شود.

درجريان كاوش تپه حسنلو ، اشياي سنگي ، سفالي ، شيشه اي و فلزي گوناگون كه داراي ارزش تاريخي وهنري بسيار مي باشند كشف شد كه در موزه هاي ايران باستان ، آذربايجان و آمريكا نگهداري مي شود.

اين اشياء نمايانگر جلوه هايي از هنر وصنعت وبه طور كلي فرهنگ و تمدن ساكنان آذربايجان و سرزمين هاي مجاور آن در ادوار مختلف تاريخي وپيش از تاريخ هستند، از آن جمله هزاره اول پيش از ميلاد وبه ويژه فرهنگ و تمدن مانانا مي باشند.

كتيبه كلي كليشن در اشنويه
در گردنه كلي‌كليشن اشنويه استوانه ای قرار دارد كه بربدنه آن به دو زبان اورارتويي‌و آشوري كلماتي كنده شده كه در نوع خود بي نظير واز آثار فوق العاده جالب توجه استان است. به استناد آثار تاريخي پس از شردوري اول ، پسرش ايش بواي ني درحدود سال 828 قبل از ميلاد پادشاه اورارتوشد. اين پادشاه زبان اورارتو را در كتيبه هاي خود به كاربرد و چون كشور خودرا ازشرق تا رواندوز توسعه داد، در همان سنگ نبشته شرح فتوحات خودرا مندرج ساخت.

صنايع و معادن
صنایع شهرستان نقده به صنایع کوچک کارگاهی و صنایع دستی محدود می شود. صنايع دستی در اين منطقه دارای اهميت زيادی است. انواع قالی و قاليچه، جاجيم بافی، گليم بافی، كاموا بافی، گل دوزی، ترمه بافی، بافتن برک (به طرز محلی)، بافتن شال كمر پشمی و باشلوق از مهم ترین صنایع دستی این منطقه به شمار می روند.

مشخصات جغرافيايي
نقده یکی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است که در ناحیه ی جنوب این استان واقع شده است. مرکز این شهرستان در 45 درجه و 22 دقيقه درازای خاوری و 36 درجه و 57 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1350 متری از سطح دريا واقع شده است. مسیرهای دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
– مسير اصلی نقده – اروميه به درازای 115 كيلومتر.
-مسير فرعی نقده – جلديان به درازای 26 كيلومتر.
-مسير نقده – پيرانشهر به درازای 45 كيلومتر.
-مسير فرعی نقده – محمديار به درازای 15كيلومتر.