آتشکده دره شهر در شرق شهرستان دره‌شهر، در سمت چپ رودخانه سراب بر روی تپه ماهورهای تنوره سرخ، قرار دارد. با توجه به مصالح و سبک معماری، بنا مربوط به اوایل دوره اسلامی است. در قسمت جنوبی این بنا پلکانی به طول 10 متر و عرض یک متر با شیب ملایم وجود دارد که احتمالا ورودی بنا بوده است.

 

این اثر در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا یکی از سالمترین آتشکده‌های دوران قبل از اسلام در استان میباشد. این بنا روی چهار پایه ساخته شده و دارای گنبدی یک جداره میباشد.

 

واژه اسپاخو برگرفته از واژه «هسپ» یا «اسپ» می‌باشد که واژه‌ای پهلوی است و در گذر زمان دگرگون شده و به صورت «اسب» درآمده است و آن گونه که برمی‌آید در این منطقه در گذشته اسب پرورش می‌دادند.

 

موزه مردم‌شناسی اردبیل در محل حمام تاریخی آقانقی (ظهیرالاسلام) در میدان عالی‌قاپو ابتدای خیابان سعدی قرار دارد. در این محل علاوه بر نمایش 33 نوع مجسمه با پوشش محلی مردم استان اردبیل، آثار و دست نوشته‌های مربوط به هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه جمع‌آوری و عرضه شده است. این موزه محل مناسبی برای آشنایی با نحوه زندگی، آداب و رسوم، پوشش محلی مردان و زنان، نحوه پخت غذاهای محلی و آیین‌های خاص این استان است.